Een cursus van de baas? Veel mensen vinden het saai, maar volgens deze onderzoekers moeten we het juist vaker doen

Werkgevers moeten investeren in hun personeel, zeggen Arjen Edzes en Ton Driessen. Het is een remedie voor het tekort aan geschikt personeel en bindt mensen bovendien aan een bedrijf of organisatie. 'Waardering is heel belangrijk.'

Werkgevers moeten investeren in hun personeel, zeggen Arjen Edzes en Ton Driessen. Het is een remedie voor het tekort aan geschikt personeel en bindt mensen bovendien aan een bedrijf of organisatie. 'Waardering is heel belangrijk.' Foto: Peter Wassing

Scholing van werknemers is belangrijk, zeggen ondernemers in Groningen en Drenthe tegen onderzoekers. Toch krijgt maar iets meer dan de helft van het personeel scholing aangeboden. Hoe kan dat?

In opdracht van het samenwerkingsverband Regio Groningen-Assen (RGA) en de gemeente Groningen hebben onderzoekers van het Centre of Expertise Ondernemerschap van de Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen gekeken naar de leercultuur bij bedrijven in Groningen en Drenthe. Hoe denken werkgevers in die provincies over de scholing van hun medewerkers? Voor het onderzoek werd een enquête gehouden onder bedrijven en organisaties met meer dan vijf personeelsleden. In totaal tellen Groningen en Drenthe er 9795 met ruim 370.000 werknemers.

Uit de resultaten blijkt dat 52 procent van de werknemers de afgelopen twaalf maanden heeft deelgenomen aan scholing. Gemiddeld wordt iets meer dan 80 uur scholing per jaar gevolgd. Werkgevers zeggen het belangrijk te vinden dat hun medewerkers kunnen leren. Veel scholing is vooral gericht op het huidige werkproces; de focus ligt dus niet op de toekomst. Veel werkgevers - vijf op de tien - denken over enige tijd hun personeelsbestand uit te breiden en driekwart verwacht daarbij last te krijgen van krapte op de arbeidsmarkt. Er wordt flink in werving geïnvesteerd.

Helft van personeel krijgt nog geen scholing

Onderzoeker Arjen Edzes, lector regionale arbeidsmarkt aan de Hanzehogeschool Groningen, vindt de uitkomsten positief. Meer dan de helft van de medewerkers wordt immers geschoold. Hij maakt wel meteen een kanttekening. ,,Je realiseert je ook dat de andere helft nog geen scholing of training heeft gehad. En dat is best heel veel.’’

Het is een punt van grote zorg. ,,Hoe kun je hier nou een slinger aan geven? Dat het meer wordt. Er zijn twee heel acute redenen: scholing en ontwikkeling vormen het antwoord op de personele krapte die we nu hebben op de arbeidsmarkt. En ze zijn het antwoord op toekomstige veranderingen die zich voordoen, bijvoorbeeld als gevolg van technologie.’’

Ton Driessen, voorzitter van de kerngroep van het economisch platform van de RGA, vindt ook dat de noodzaak van scholing groter is dan ooit. ,,Ondernemers zijn bereid te investeren in de ontwikkeling van hun medewerkers. Maar er is nog veel te doen. Er zijn belemmeringen. Het gebrek aan mensen, het verlies aan productiviteit. Mensen die een cursus volgen, kunnen immers geen andere dingen doen. En er zijn vragen. Er is heel veel aanbod aan scholing. Zeker voor kleinere ondernemers is het lastig om dat allemaal uit te zoeken.’’

Het gaat om boeien en binden

Staat de krappe arbeidsmarkt de leercultuur in de weg? Juist die krapte maakt scholen en opleiden zo belangrijk, stelt Edzes. ,,De instroom van nieuwe medewerkers is beperkt en zal beperkt blijven. Je zult het zittende personeel meer de kans moeten geven om zich door te ontwikkelen om de uitdagingen van je bedrijf aan te kunnen. Het is ook een middel om medewerkers langer aan je bedrijf te binden. De meesten zoeken kansen om zich door te ontwikkelen. Het gaat om boeien en binden. Investeren in mensen zet meer zoden aan de dijk dan personeel bij elkaar wegkopen.’’

Driessen valt hem bij. ,,Als je iemand aan boord wilt houden, moet je in hem of haar investeren. Ja, hij wordt meer waard op de arbeidsmarkt, maar als ik in hem investeer en hij ziet dat ik bereid ben aan zijn ontwikkeling te werken, dan blijft hij ook langer bij mij. Dat heeft ook te maken met het waarderen van mensen. Dat is zo belangrijk. Het effect van een schouderklopje is veel groter dan de impuls van een salarisverhoging.’’

Angst dat personeel wordt weggekaapt

In het verleden spraken werkgevers nogal eens de vrees uit dat door hen opgeleid personeel zou worden weggekaapt door een beter betalende baas. Maar die angst is tegenwoordig veel minder, aldus Driessen. ,,Dat vond ik een van de opmerkelijke uitkomsten van dit rapport. Die angst is er niet bij ondernemers. Het is een verhaal dat ook in onze hoofden zat.’’

Uit het onderzoek blijkt dat de focus bij scholing zelden op de toekomst ligt. Het gaat vooral om het hier en nu. ,,Bedrijven zijn bezig met de vraag van vandaag, die willen de productie morgen rondkrijgen. Als één ding lastig is voor bedrijven, dan is het in de toekomst kijken’’, zegt Edzes.

,,Vergeet niet dat een groot deel van de bedrijven in Groningen en Drenthe valt onder het midden- en kleinbedrijf. Dat is per definitie minder bezig met grote vergezichten omdat deze ondernemingen vaak niet de omvang, massa en stafafdelingen hebben om mee te denken over hoe dat allemaal op lange termijn moet.’’

Effecten van scholing lastig te zien

Wat leveren al die cursussen op? Werkgevers kijken immers na afloop vaak niet of employees hun werk beter of efficiënter doen. ,,Het is heel lastig het effect te kwantificeren. Zeker op individueel niveau. Maar ik denk dat het feit dat ondernemers leren zo belangrijk vinden al voldoende aangeeft dat ze zien dat het effect sorteert’’, meent Driessen.

Edzes: ,,Heel veel onderzoek laat zien dat wanneer mensen gedurende hun loopbaan geschoold worden, dat bijdraagt aan een betere arbeidspositie. Aan hoger loon en betere contracten. Voor de werknemer rendeert het dus om deel te nemen aan scholing.’’