Internationaal steuncomité opgericht voor docent Laurens Buijs
Een groep van vijftien Nederlandse, Britse en Vlaamse wetenschappers heeft een steuncomité opgericht voor docent interdisciplinaire sociale wetenschap (ISW) Laurens Buijs. Ook de namen van UvA-hoogleraren staan erbij, onder meer die van emeritus hoogleraar politieke theorie Meindert Fennema en hoogleraar Complex Adaptive Systems Peter Sloot.
Aan het steuncomité hebben zich naast Fennema en Sloot diverse wetenschappers en hoogleraren aangesloten uit Vlaanderen en Engeland. Ook de naam van voormalig UvA-hoogleraar (en inmiddels emeritus) interculturele communicatie David Pinto, staat op de lijst. Andere Nederlandse wetenschappers zijn Andreas Kinneging en Paul Cliteur (UL) en Erik Jurgens (VU/UM). De laatste twee zijn overigens ook emeriti.
Het comité schrijft in een bericht aan Folia dat het de laatste tijd ‘in toenemende mate moeilijk zo niet onmogelijk is zaken van publiek belang in een academische context, met respect voor elkaars standpunt, te bespreken’. Volgens het comité eist een minderheid ‘van agressieve en activistische (woke) studenten in een publieke verklaring het ontslag van docenten die zaken aan de orde stellen die zij niet willen horen, omdat het afwijkt van hun ideologische overtuigingen’.
De casus-Buijs
Het comité ziet de casus rond Laurens Buijs daarbij ‘als exemplarisch’ voor de in haar ogen uit de hand gelopen situatie. Buijs houdt zich bezig met wetenschapsfilosofie en gendertheorie en kwam afgelopen maanden onder vuur te liggen bij een deel van Nederlandse wetenschappers, nadat hij een artikel had gepubliceerd op de website van Folia, waarin hij stelling nam tegen de in zijn ogen woke cultuur bij sociale wetenschappen, in het bijzonder de opleiding ISW. Buijs neemt in het artikel een positie in die volgens het comité ‘gender critical’ zou kunnen worden genoemd. Een storm van kritiek brak los, waarna de UvA een commissie instelde die momenteel onderzoek doet naar het al dan niet bestaan van ‘wokeness’ bij de afdeling sociale wetenschappen, in het bijzonder ISW, van de UvA.
Min of meer gelijktijdig radicaliseerde de kwestie aan verschillende kanten. Zo eisten studenten ISW via Instagram het ontslag van Buijs en bovendien verwijdering van het artikel op de website van Folia. Aan dat laatst verzoek heeft de redactie van Folia niet voldaan. Over zijn eventuele ontslag is niets bekend, al heeft Buijs meerdere malen via Twitter laten weten dit te vrezen. Ook van zijn kant radicaliseerde de kwestie overigens via Twitter, waar hij in niet mis te verstane bewoordingen stelling nam tegen de UvA, tegen het College van Bestuur en tegen collega’s en studenten die hem niet in bescherming zouden nemen.
Universitaire pers
De rel werd groter en groter en bereikte gisteren ook de universitaire pers: die organiseert jaarlijks een gezamenlijk congres, dit jaar in Groningen. Daar is Buijs uitgenodigd als panellid bij een workshop, maar een deel van de hoofdredacteuren van de universitaire pers voelt daar weinig voor. Een van de bestuursleden van de Kring van Hoofdredacteuren is om die reden al uit het bestuur gestapt.
Het steuncomité vindt dat er sprake is van ‘een lastercampagne’ jegens Buijs, eist nu maatregelen en schrijft: ‘Door dit soort campagnes wordt het academische werk van een universitaire docent onmogelijk. De academische vrijheid is daarmee in het geding. Het “libre examen” (vrije onderzoek) wordt ondermijnd. De “sociale veiligheid” van docenten wordt een farce wanneer ontslag en cancelling de reactie wordt op een wetenschappelijke stellingname die impopulair is (of een minderheidsstandpunt). Maar het gaat verder: ook de wetenschap en de universiteit wordt onmogelijk wanneer dit gewoon wordt.’
Het comité roept colleges van bestuur, decanen, onderzoeksdirecteuren en anderen die betrokken zijn bij het management en het bestuur van Nederlandse universiteiten, inclusief de minister van Onderwijs op om tegen dit soort acties ‘krachtig’ stelling te nemen. ‘Het staat “kritische studenten” vrij zich kritisch te verhouden tot opvattingen van hun docenten of een meerderheidsopvatting in de wetenschap. Zij kunnen ook bijdragen aan de wetenschap door bijvoorbeeld zelf een artikel te schrijven of het gesprek aangaan in de werkgroep. Maar publiekelijk oproepen tot uitsluiting, cancelling, ontslag, boycot of andere dwangacties jegens hun docenten horen daar niet bij,’ aldus het comité.
Publicatie
Ondertussen heeft zich een nieuwe speler in het conflict gepresenteerd en dat is emeritus hoogleraar informatica en oud-voorzitter van de centrale ondernemingsraad van de UvA, Jan Bergstra. Hij zegt door de casus-Buijs geïnteresseerd te zijn geraakt in kwesties rond gender en seksualiteit, maar hij is niet lid van het steuncomité. Wel heeft Bergstra samen met Buijs een wetenschappelijk artikel geschreven onder de titel ‘Formal Gender Theory. A logical perspective on Dembroff versus Byrne’. De publicatie, die helemaal onder aan dit artikel te lezen is, zal op korte termijn worden aangeboden ‘aan een toonaangevend wetenschappelijk tijdschrift’, aldus Bergstra.
Het steuncomité bestaat uit de volgende wetenschappers:
1. Lieven Annemans, hoogleraar gezondheids- en welzijnseconomie, U Gent.
2. Michaël Bauwens, filosoof, academisch medewerker postdoc, U Antwerpen.
3. Boudewijn Bouckaert, emeritus hoogleraar rechtswetenschap, U Antwerpen.
4. Paul Cliteur, emeritus hoogleraar rechtswetenschap, U Leiden, alumnus UvA.
5. Mattias Desmet, hoogleraar, U Gent.
6. Astrid Elbers, taalkundige, U Antwerpen.
7. Meindert Fennema, emeritus hoogleraar, UvA.
8. Steven Greer, Director, Oxford Institute for British Islam, Professor Emeritus, University of Bristol Law School.
9. Rumy Hasan, Senior lecturer, University of Sussex.
10. Erik Jurgens, emeritus hoogleraar VU en UM.
11. Andreas Kinneging, hoogleraar rechtsfilosofie, U Leiden.
12. Herwig Mannaert, hoogleraar, U Antwerpen.
13. David Pinto, emeritus hoogleraar-directeur Intercultureel Instituut-ICI, UvA.
14. Peter Sloot, hoogleraar Complex Adaptive Systems, UvA.
15. Matthias Storme, hoogleraar, KU Leuven.
